Şifalı Bitkiler

Serçedili, Serçeotu isimleriyle de bilinen kuşotu (Stellaria media (L.) Vill. = Alsine media L.) Caryophyllaceae ailesine ait olup ülkemizde özellikle kuzey kesimlerde yaygın olarak yetişmektedir. Stellaria Latince stella = yıldız sözcüğünden kökenlenmektedir. Media sözcüğü ise, ortalama anlamına gelmektedir.

Anavatanı: Avrupa, Ön Asya.

Tarihçesi:
Dioskurides'in alsine adı ile kullandığı kuşotu üzerine ortaçağda yazılmış eserlerde büyük bilgi bulunmamaktadır. Matthiolus hastalıktan zayıflamış olanlar için et suyunda pişirilen yapraklarının sağlıklı bir yiyecek olduğunu yazmaktadır. Çocuklara ateş düşürücü olarak verilmesini ve suyuna su karıştırılarak iltihaplı yaraların temizlenmesinde kullanılmasını veya üzerine bağlanmasını önermektedir. Kneipp'ın da bitkinin birçok özelliğini övdüğünü görmekteyiz.

Tıbbi nitelikleri:
Güçlendirici, sidik söktürücü, süt salgısını azaltıcı (önleyici), yara iyileştirici.

Kullanıldığı yerler:
Deri, ezik, hastalıktan sonraki iyileşme dönemi, hemoroid, kanama, kansızlık, mide, süt salgısını azaltıcı.

Botanik:
Tarlalarda, orman boşluklarında, yol kenarlarında, bahçelerde görülür. Anadolu'da 2000 m'ye dek yaygın yetişir.
Boyu 10-40 cm arasında değişen bir yıllık otsu bitkidir. Çok dallı ve yerde yarı sürüngendir. Toplu olarak gevşek yeşil bir örtü oluşturur. Saplar yuvarlak ve tüylüdür. Koyu yeşil yapraklar alt tarafta uzun üst tarafta çok kısa saplıdır. Kenarları düz, yumurta veya elips biçimli, uçları sivridir. Küçük çiçekler kar beyazdır, küçük topluluklar durumunda açarlar. İklim koşulları uygun olduğunda kuşotu kış yaz tanımaksızın tüm yıl boyunca çiçek açar.

Nelerinden yararlanılır:
Kök dışında tüm bitkiden (Herba Stellariae mediae) yararlanılır. Çok seyrek olarak birtakım eserde (Herba Alsines) adı ile de karşılaşılmaktadır.

Toplanması ve saklanması: Baharda toplanan bitki ince serilerek gölge ve havadar yerlerde kurutulur.

Kokusu, tadı: Bitki kokusuzdur.

Yan etkileri: Bilinen herhangi bir yan etkisi yoktur.

Kullanma biçimleri: İçten ve dıştan kullanılır.

İlaç olarak hazırlanma biçimleri:

Çay; 1 ç.k. ince kıyılmış taze veya kuru bitkiye 150 mi kaynar su haşlanır, 10 dak. deml. süzülür. Uyg: Sıcak olarak günde 2 çay fincanı içilir.

Su; taze bitki preslenerek elde edilir, Gerekenden çok preslenmemelidir.

Uyg: Günde 5-6 ç.k. alınır.

İçindeki bazı maddeler: Potasyum (yüksek oranda), silisik asit, birçok saponin, madeni tuzlar.

Hastalıklara göre hazırlanması:

Kansızlık.
Rp.
Kuşotu taze bitki 50 gr
2 gr bitki 200 ml suda 15 dak. kaynatılır, süzülür. Uyg: Yemeklerden önce 1 s.b. içilir.

Dölyatağı kanaması.
Rp.
Kuşotu bitki 50 gr
4 gr taze bitki 200 ml suda 20 dak. kaynatılır, süzülür.
Uyg: Tatlandırılmadan günde 2 ç.f. içilir.

Akciğer ve göğüs hastalıkları.
Rp.
kuşotu tüm bitki 50 gr
20 gr bitkiye 500 ml kaynar beyaz şarap haşlanır, 20 dak. deml. süzülür. Uyg: Günde birçok kere 1 l.k. alınır.

Akciğer iltihabı. (Sağ ve sol akciğer loblarının uçarında iltihaplanma).
Rp.
Atkuyruğu yaz sürgünü 20 gr
Yersarmaşığı bitki 20 gr
Kuşotu bitki 20 gr
1 ç.k. karışıma 150 ml kaynar su haşlanır, 15 dak. ağzı kapalı olarak sıcak bir yerde deml. süzülür.
Uyg: Günde 2-3 ç.f. sıcak olarak yudum yudum içilir.

Solunum organlarında, sidik organ ve yollarında kronik iltihaplanma ve kanamalar.
Rp.
Atkuyruğu yaz sürgünü 25 gr
Isırgan bitki 25 gr
Daryapraklı sinirliot yaprak 25 gr
Kuşotu bitki 25 gr
1,5 ç.k. karışıma 150 ml kaynar su haşlanır, ağzı kapalı olarak 15 dak. deml. süzülür. Uyg: Günde 2-3 ç.f. sıcak olarak yudum yudum içilir.

Kronik iltihaplı bronşit.
Rp- 1
Kuşotu bitki 50 gr
5 gr bitki 300 ml soğuk suda 8 saat deml. süzülür.
Uyg: Günde 2 ç.f. içilir.

Öksürük.
Atkuyruğu yaz sürgünü 10 gr
Çuhaçiçeği KöK 10gr
Daryapraklı sinirliot yaprak 10gr
Kantaron bitki 10gr
Kekik bitki 10gr
Öksürükotu yaprak 10 gr
Kuşotu bitki 10 gr
1 çk. karışıma 150 ml kaynar su haşlanır, 10 dak. deml. süzülür.
Uyg: Günde 2-3 ç.f. sıcak olarak yudum yudum içilir.

Böbrek ve sidiktorbası hastalıkları.
Rp. 1.
Atkuyruğu yaz sürgünü 30 gr
Daryapraklı sinirliot yaprak 35 gr
Kuşotu bitki 35 gr
1,5 ç.k. karışıma 150 ml kaynar su haşlanır, 15 dak.deml. süzülür.
Uyg: Günde 2-3 ç.f. sıcak olarak yudum yudum içilir.

Rp. 2.
Kuşotu bitki 50 gr
4 gr bitkiye 150 ml kaynar su haşlanır, 15 dak. deml. süzülür.
Uyg: Yemeklerden önce 1 ç.f içilir.

Hastalıklardan sonraki iyileşme dönemi.
Rp.
Kuşotu bitki 50 gr
3 gr bitki 200 ml suda yavaş ateşte 20 dak. kaynatılır, süzülür. Uyg: Yemeklerden önce 1 ç.f. içilir.

Süt salgısını azaltıcı, hemoroid, ezikler, yaralar, deri döküntüleri. (Özellikle bebeğini sütten kesmek isteyen anneler için önerilmektedir).
Rp.
Kuşotu taze bitki 50 gr
Uyg: Taze yapraklar ezilerek memelere, hemoroide, eziklere, yaralara, deri döküntülerine bağlanır.

Yüze kan hücum etmesi.
Rp.
Kuşotu taze bitki 50 gr
Uyg: Taze preslenmiş su ile yüze pansuman yapılır.

Homeopati: Taze bitkiden yapılan tentürden (Stellaria media) yararlanılır. Örneğin akut ve kronik eklem romatizması, karaciğer sancısı.