Portakal kabuğundaki şifa: Tangeretin
Kanser hastaları tedavi öncesi vücudunu sağlıklı besinlerle güçlendirmeli.
Bol bol sebze ve meyve tüketmeye özen gösterlmeli. Herhangi bir kanser tedavisinde kesin olan basit diyet ve beslenme kuralları yoktur. Bazı kanser hastalarının normal yemek yemeye devam edebildiklerini unutmayınız
Kanser tedavisine başlamadan önceki beslenme
Protein oranı yüksek besinleri (mercimek, fasulye, süt, yoğurt, yumurta, et, peynir, nohut, bulgur, esmer ekmek) her zamankinden daha fazla tüketmeli. Kanser tedavisi sırasında (hormon tedavisi dışında) pek çok kişi kilo kaybeder. Dolayısıyla, kanser tedavisinden önce kilonun "normal" düzeyde, hatta normalin biraz üzerinde tutmaya çalışılması iyi olur.
Kanser tedavisi sırasında beslenme
Hastanede kaldığınız süre içinde özel beslenmeye başlayabilirsiniz. Kanser tedavisi yöntemlerinden biri uygulandığı sırada ya da uygulandıktan hemen sonra, hekimlere ya da diyetisyenlere beslenme ile ilgili önerilerini sorun. İsterseniz, hastane diyetisyeni ile size uygulanan tedavinin ortaya çıkarabileceği yan etkiler üzerine yiyeceklerinizin türü ve seçimi hakkında konuşunuz. Hekiminiz olası yan etkiler hakkında size bilgi vermelidir. Hiç kuşku yok ki diyetisyen özel besinler, öğünler, öğün arasındaki yiyecekler ve içecekler ve ortaya çıkabilecek yeme güçlükleri hakkında önerilerde bulunacaktır. Bazı hastalar ise iştahtan kesilir ve hiçbir şey yemek istemezler. Bazıları da açlık hisseder ve yemek isteyebilir fakat yiyemez.
Yemek yeme ya da yememe isteği ile yiyeceklerin iyi ya da kötü görünmesi, farklı tedavi yöntemlerine göre değişebilir. Kanser tedavisi günler ya da haftalar sürebilir. Vücudunuz uygulanan tedaviye sürekli değişen cevaplar verecektir.
Tedavi sırasında beslenmeye ilişkin öneriler
"Yiyebildiğiniz zaman, yeterli protein ve kalori içeren yiyecekler alınız; bunlar gücünüzü korumanıza, vücut dokularının bozulmasının önlenmesine ve kanser tedavisi nedeniyle zarar görebilecek dokularınızın yenilenmesine yardım edecektir.
"Pek çok kişi sabahları daha iştahlıdır. Bundan yararlanınız ve sabahları daha çok yiyiniz. Ana öğününüzü sabaha alınız, daha sonra eğer canınız bir şey yemek istemezse sıvı besinler alınız.
"Eğer kendinizi iyi hissetmezseniz ve yalnızca bir iki şey yemek isterseniz, diğer besinleri yiyebilecek hale gelinceye kadar bunlardan yiyiniz. Ek kalori ve protein almak için sıvı besinleri deneyiniz.
"Hiçbir şey yiyemediğiniz zamanlarda endişe kapılmayınız. Kendinizi daha iyi hissetmek için ne yapabilirseniz onu yapınız. Yiyecek hale gelir gelmez yemeye başlayınız, eğer yiyememe sorunu birkaç gün düzelmezse bunu hekiminize söyleyiniz.
"Yemek yiyebilecek gibi olmadığınızı hissettiğiniz günlerde sıvı besinler almayı deneyiniz. Su, vücudunuzun gerekli işlev yapması için çok önemlidir; Yeterince sıvı içmek, vücudunuzun ihtiyacı olan sıvıyı almasını sağlar. Pek çok yetişkine günde 6-8 bardak su yeterlidir. Gündüzleri yanınızda bir su şişesi bulundurunuz. Bu, çok su içme alışkanlığı kazanmanıza yardım edebilir.
"Su içmek istemiyorsanız, canınızın istediği içeceği içiniz.
İştahtan kesilmede alınabilecek önlemler
İştahtan kesilme ya da iştah azalması, kanserli hastalarda karşılaşılan en yaygın sorundur. Bunun için aşağıdaki listeden faydalanabilirsiniz.
"Yemek yemekte zorlandığınız günlerde su eklenerek hemen hazırlanan sıvı besinleri yemeye çalışınız.
"Belirli günlerde fazla yemek yerine az ve sık yemeğe çalışınız. Böylece daha çok besin almak kolaylaşacaktır.
"Alaminüt (ayaküstü) yiyecekleri elinizin altında bulundurunuz, böylece canınız bir şey yemek istediği zaman hemen ulaşabilirsiniz. Peynir ve kraker, dondurma, fıstık ezmesi, meyve, yoğurt ve muhallebi bunlardan bazılarıdır. Dışarı çıkarken yanınıza, bisküvi, kraker ya da kuru üzüm gibi yiyecekler alınız.
"Canınız su içmek isteme bile çay, bitki çayları, süt, ayran ve meyve suları içiniz.
"Mümkünse yatma zamanı bir şeyler yemeye çalışınız. Böylece, bir sonraki öğünde iştahınız etkilenmeyecektir.
"Bazen yiyeceklerin biçimini değiştirmek onları daha iştah açıcı yapar, böylece daha iyi yemenize yardım eder. Söz gelimi, taze meyveyi bütün olarak yemek sorun yaratıyorsa, meyveleri, komposto, hoşaf, püre olarak alabilirsiniz. Sütlü tatlılara dövülmüş ceviz, fındık, eklerseniz, hacim değişmez, enerji ve protein değeri artar. Süte yoğurda, bal, pekmez katarak yiyebilirsiniz.
Bulantı olduğunda tüketilecek gıdalar
"Kızarmış ekmek, kraker, gevrek, simit bunlarla beyaz peynir
"Spagetti, makarna
"Kaymaksız sütle hazırlanmış tahıllı yemek ve tatlılar
"Düşük kalorili (yağsız) kekler ya da tatlılar
"Fırında pişmiş ya da haşlanmış, derisi ayrılmış tavuk
"Kuru meyveler
"Meyveli dondurmalar
"Tarçın, karanfil, zerdeçal, kakule, zencefil
"Yeşil çay
"Meyan kökü
"Sütlü tatlılar.
Bunları tüketmeyin:
"Yağlı besinler, kızartmalar
"Şekerleme, kâğıtlı şeker, vb.
"Baharatlı ve sıcak yiyecekler
"Ağır kokulu yiyecekler.
Rahatlatan tavsiyeler:
"Az, sık ve yavaş yiyiniz.
"Açlık hissederseniz öğün aralarında da yiyiniz.
"Sizi "cezbeden" yiyecekleri yiyiniz.
"İçecekleri oda sıcaklığında, yavaş yavaş ve yudum yudum içiniz.
"Sevdiğiniz yiyecekler bulantı yapıyorsa onları yemeyiniz.
"Yemeklerden hemen sonra bir saat ya da daha fazla dinleniniz
"Sabah kalktığınızda bulantınız oluyorsa, yataktan çıkmadan önce kraker ya da kızarmış ekmek yiyin.
"Rahat giysiler giyiniz.
Tedaviden sonra neler yemek gerekir?
"Çok çeşitli ve değişik yiyecekler yiyiniz; hiçbir yiyecek tek başına vücudun ihtiyacı olan besin öğelerini karşılamaz.
"Hem çiğ hem de pişirilmiş sebzeleri bolca yiyiniz.
"Sebzelerden; özellikle mercimek, fasulye, karnabahar, brüksel lahanası, havuç, brokoli ve her türlü yeşil yapraklı sebzeleri bolca yiyiniz.
"Hazırladığınız yemeklere bolca soğan, sarımsak, maydanoz, nane, dereotu, fesleğen gibi aromalı bitkileri koyunuz.
"Bolca meyve yiyiniz, meyve suyu içiniz.
"Kepeği ve özü ayrılmamış ekmeğe ve tahıllara ağırlık veriniz.
"Az yağlı süt ürünlerini (az yağlı süt yada peynir) tercih ediniz.
"Az yağlı pişirme yöntemlerini (ızgara, buğulama, benmari, fırında pişirme ve teflon tava ve tencerede yağsız sote yöntemi) kullanınız.
"Yağsız et, tavuk derisiz, hindi derisiz ve balık yiyiniz.
"Her gün 6-8 bardak su ya da diğer içecekleri alınız.
Kansersavar besinler
Portakal ve mandalina kabuğundaki şifa: TANGERİTİN
Tangeretin, ilk mandalina kabuğunda izole edilmekle beraber, portakal ve mandalina başta olmak üzere tüm narenciye kabuklarında bulunan bir madde. Bilimsel çalışmalar bu maddenin hem antioksidan hem de anti-kanser etkileri olduğunu gösterdi. Anti-kanser özelliği tek yönlü değil üstelik, hem kanser hücrelerinin üremelerini durduruyor, hem de derin dokulara yayılımlarını engelliyor. Tangeretin'in ayrıca, kanser hücrelerinin uzak organlara yayılımlarını engelleyici etkisi de saptandı hücre deneylerinde.
Hiç bir yan etkisi olmayan portakal ve mandalina kabuğunun sayısız faydası bulunmakta. Yalnızca hepatit ve kanser değil, egzema, sedef, romatizma, gastrit, faranjit ve birçok kronik yangısal hastalıkta portakal kabuğu esansiyel yağı, kuvvetli antioksidan ve yangı giderici etkileriyle sayısız faydalar sağlıyor. Üstelik bir ilaç değil.
Ağır metalleri etkisiz kılıyor
Kurowska ve ekibinin 2004 yılında 'Journal of Agricultural and Food Chemistry' dergisinde yayınladıkları çalışmalarında, portakal kabuğunda, meyvenin kendisinden, aynı zamanda birçok diğer meyveden çok daha yüksek oranlarda güçlü antioksidan özelliğe sahip aktif flavonoidler tespit ettiler. Bu 'süper flavonoidler' adeta paketlenmişler portakal kabuğundaki gözeneklere.
Japonya'da 1993'de yapılan bir çalışmada, portakal kabuğundan (Aurantii Nobilis Pericarpium), 27 ayrı çeşit flavonoid tespit edildi ki flavonoidler, bilinen en güçlü antioksidanları içeren önemli aktif madde grubu.
Portakal kabuğundaki flavonoidler genelde bir şeker yapısına bağlı bileşikler (glikosidler) halindeler. Flavonoidler, meyve ve sebzelerde değişen dozlarda bulunan, güçlü antioksidan ve serbest radikal kovucu etki gösteren ve kazara vücuda aldığımız 'ağır metalleri' etkisiz hale getiren mucizevi moleküller.
Portakal kabuğunda, meyvedekinden çok daha fazla C vitamini olduğunun anlaşılması pek de yeni değil aslında. Bilimsel literatürde, 1976 yılında yapılmış.
KANSERSAVAR BİR ATIŞTIRMALIK
1 kase yoğurt (yarım yağlı)
1 adet portakal kabuğu rendesi
1 adet mandalinanın kendisi ve kabuğunun rendesi
1 tatlı kaşığı kadar m eyan kökü rendesi
1 tatlı kaşığı çörekotu ya da yağı
1 çay kaşığı tarçın.
Tüm malzemeleri bir kasede karıştırarak afiyetle ikindi ara öğününüzde yemenizi öneririm.
UZMAN DİYETİSYEN BANU TOPALAKÇI / BUGÜN GAZETESİ
Bol bol sebze ve meyve tüketmeye özen gösterlmeli. Herhangi bir kanser tedavisinde kesin olan basit diyet ve beslenme kuralları yoktur. Bazı kanser hastalarının normal yemek yemeye devam edebildiklerini unutmayınız
Kanser tedavisine başlamadan önceki beslenme
Protein oranı yüksek besinleri (mercimek, fasulye, süt, yoğurt, yumurta, et, peynir, nohut, bulgur, esmer ekmek) her zamankinden daha fazla tüketmeli. Kanser tedavisi sırasında (hormon tedavisi dışında) pek çok kişi kilo kaybeder. Dolayısıyla, kanser tedavisinden önce kilonun "normal" düzeyde, hatta normalin biraz üzerinde tutmaya çalışılması iyi olur.
Kanser tedavisi sırasında beslenme
Hastanede kaldığınız süre içinde özel beslenmeye başlayabilirsiniz. Kanser tedavisi yöntemlerinden biri uygulandığı sırada ya da uygulandıktan hemen sonra, hekimlere ya da diyetisyenlere beslenme ile ilgili önerilerini sorun. İsterseniz, hastane diyetisyeni ile size uygulanan tedavinin ortaya çıkarabileceği yan etkiler üzerine yiyeceklerinizin türü ve seçimi hakkında konuşunuz. Hekiminiz olası yan etkiler hakkında size bilgi vermelidir. Hiç kuşku yok ki diyetisyen özel besinler, öğünler, öğün arasındaki yiyecekler ve içecekler ve ortaya çıkabilecek yeme güçlükleri hakkında önerilerde bulunacaktır. Bazı hastalar ise iştahtan kesilir ve hiçbir şey yemek istemezler. Bazıları da açlık hisseder ve yemek isteyebilir fakat yiyemez.
Yemek yeme ya da yememe isteği ile yiyeceklerin iyi ya da kötü görünmesi, farklı tedavi yöntemlerine göre değişebilir. Kanser tedavisi günler ya da haftalar sürebilir. Vücudunuz uygulanan tedaviye sürekli değişen cevaplar verecektir.
Tedavi sırasında beslenmeye ilişkin öneriler
"Yiyebildiğiniz zaman, yeterli protein ve kalori içeren yiyecekler alınız; bunlar gücünüzü korumanıza, vücut dokularının bozulmasının önlenmesine ve kanser tedavisi nedeniyle zarar görebilecek dokularınızın yenilenmesine yardım edecektir.
"Pek çok kişi sabahları daha iştahlıdır. Bundan yararlanınız ve sabahları daha çok yiyiniz. Ana öğününüzü sabaha alınız, daha sonra eğer canınız bir şey yemek istemezse sıvı besinler alınız.
"Eğer kendinizi iyi hissetmezseniz ve yalnızca bir iki şey yemek isterseniz, diğer besinleri yiyebilecek hale gelinceye kadar bunlardan yiyiniz. Ek kalori ve protein almak için sıvı besinleri deneyiniz.
"Hiçbir şey yiyemediğiniz zamanlarda endişe kapılmayınız. Kendinizi daha iyi hissetmek için ne yapabilirseniz onu yapınız. Yiyecek hale gelir gelmez yemeye başlayınız, eğer yiyememe sorunu birkaç gün düzelmezse bunu hekiminize söyleyiniz.
"Yemek yiyebilecek gibi olmadığınızı hissettiğiniz günlerde sıvı besinler almayı deneyiniz. Su, vücudunuzun gerekli işlev yapması için çok önemlidir; Yeterince sıvı içmek, vücudunuzun ihtiyacı olan sıvıyı almasını sağlar. Pek çok yetişkine günde 6-8 bardak su yeterlidir. Gündüzleri yanınızda bir su şişesi bulundurunuz. Bu, çok su içme alışkanlığı kazanmanıza yardım edebilir.
"Su içmek istemiyorsanız, canınızın istediği içeceği içiniz.
İştahtan kesilmede alınabilecek önlemler
İştahtan kesilme ya da iştah azalması, kanserli hastalarda karşılaşılan en yaygın sorundur. Bunun için aşağıdaki listeden faydalanabilirsiniz.
"Yemek yemekte zorlandığınız günlerde su eklenerek hemen hazırlanan sıvı besinleri yemeye çalışınız.
"Belirli günlerde fazla yemek yerine az ve sık yemeğe çalışınız. Böylece daha çok besin almak kolaylaşacaktır.
"Alaminüt (ayaküstü) yiyecekleri elinizin altında bulundurunuz, böylece canınız bir şey yemek istediği zaman hemen ulaşabilirsiniz. Peynir ve kraker, dondurma, fıstık ezmesi, meyve, yoğurt ve muhallebi bunlardan bazılarıdır. Dışarı çıkarken yanınıza, bisküvi, kraker ya da kuru üzüm gibi yiyecekler alınız.
"Canınız su içmek isteme bile çay, bitki çayları, süt, ayran ve meyve suları içiniz.
"Mümkünse yatma zamanı bir şeyler yemeye çalışınız. Böylece, bir sonraki öğünde iştahınız etkilenmeyecektir.
"Bazen yiyeceklerin biçimini değiştirmek onları daha iştah açıcı yapar, böylece daha iyi yemenize yardım eder. Söz gelimi, taze meyveyi bütün olarak yemek sorun yaratıyorsa, meyveleri, komposto, hoşaf, püre olarak alabilirsiniz. Sütlü tatlılara dövülmüş ceviz, fındık, eklerseniz, hacim değişmez, enerji ve protein değeri artar. Süte yoğurda, bal, pekmez katarak yiyebilirsiniz.
Bulantı olduğunda tüketilecek gıdalar
"Kızarmış ekmek, kraker, gevrek, simit bunlarla beyaz peynir
"Spagetti, makarna
"Kaymaksız sütle hazırlanmış tahıllı yemek ve tatlılar
"Düşük kalorili (yağsız) kekler ya da tatlılar
"Fırında pişmiş ya da haşlanmış, derisi ayrılmış tavuk
"Kuru meyveler
"Meyveli dondurmalar
"Tarçın, karanfil, zerdeçal, kakule, zencefil
"Yeşil çay
"Meyan kökü
"Sütlü tatlılar.
Bunları tüketmeyin:
"Yağlı besinler, kızartmalar
"Şekerleme, kâğıtlı şeker, vb.
"Baharatlı ve sıcak yiyecekler
"Ağır kokulu yiyecekler.
Rahatlatan tavsiyeler:
"Az, sık ve yavaş yiyiniz.
"Açlık hissederseniz öğün aralarında da yiyiniz.
"Sizi "cezbeden" yiyecekleri yiyiniz.
"İçecekleri oda sıcaklığında, yavaş yavaş ve yudum yudum içiniz.
"Sevdiğiniz yiyecekler bulantı yapıyorsa onları yemeyiniz.
"Yemeklerden hemen sonra bir saat ya da daha fazla dinleniniz
"Sabah kalktığınızda bulantınız oluyorsa, yataktan çıkmadan önce kraker ya da kızarmış ekmek yiyin.
"Rahat giysiler giyiniz.
Tedaviden sonra neler yemek gerekir?
"Çok çeşitli ve değişik yiyecekler yiyiniz; hiçbir yiyecek tek başına vücudun ihtiyacı olan besin öğelerini karşılamaz.
"Hem çiğ hem de pişirilmiş sebzeleri bolca yiyiniz.
"Sebzelerden; özellikle mercimek, fasulye, karnabahar, brüksel lahanası, havuç, brokoli ve her türlü yeşil yapraklı sebzeleri bolca yiyiniz.
"Hazırladığınız yemeklere bolca soğan, sarımsak, maydanoz, nane, dereotu, fesleğen gibi aromalı bitkileri koyunuz.
"Bolca meyve yiyiniz, meyve suyu içiniz.
"Kepeği ve özü ayrılmamış ekmeğe ve tahıllara ağırlık veriniz.
"Az yağlı süt ürünlerini (az yağlı süt yada peynir) tercih ediniz.
"Az yağlı pişirme yöntemlerini (ızgara, buğulama, benmari, fırında pişirme ve teflon tava ve tencerede yağsız sote yöntemi) kullanınız.
"Yağsız et, tavuk derisiz, hindi derisiz ve balık yiyiniz.
"Her gün 6-8 bardak su ya da diğer içecekleri alınız.
Kansersavar besinler
Portakal ve mandalina kabuğundaki şifa: TANGERİTİN
Tangeretin, ilk mandalina kabuğunda izole edilmekle beraber, portakal ve mandalina başta olmak üzere tüm narenciye kabuklarında bulunan bir madde. Bilimsel çalışmalar bu maddenin hem antioksidan hem de anti-kanser etkileri olduğunu gösterdi. Anti-kanser özelliği tek yönlü değil üstelik, hem kanser hücrelerinin üremelerini durduruyor, hem de derin dokulara yayılımlarını engelliyor. Tangeretin'in ayrıca, kanser hücrelerinin uzak organlara yayılımlarını engelleyici etkisi de saptandı hücre deneylerinde.
Hiç bir yan etkisi olmayan portakal ve mandalina kabuğunun sayısız faydası bulunmakta. Yalnızca hepatit ve kanser değil, egzema, sedef, romatizma, gastrit, faranjit ve birçok kronik yangısal hastalıkta portakal kabuğu esansiyel yağı, kuvvetli antioksidan ve yangı giderici etkileriyle sayısız faydalar sağlıyor. Üstelik bir ilaç değil.
Ağır metalleri etkisiz kılıyor
Kurowska ve ekibinin 2004 yılında 'Journal of Agricultural and Food Chemistry' dergisinde yayınladıkları çalışmalarında, portakal kabuğunda, meyvenin kendisinden, aynı zamanda birçok diğer meyveden çok daha yüksek oranlarda güçlü antioksidan özelliğe sahip aktif flavonoidler tespit ettiler. Bu 'süper flavonoidler' adeta paketlenmişler portakal kabuğundaki gözeneklere.
Japonya'da 1993'de yapılan bir çalışmada, portakal kabuğundan (Aurantii Nobilis Pericarpium), 27 ayrı çeşit flavonoid tespit edildi ki flavonoidler, bilinen en güçlü antioksidanları içeren önemli aktif madde grubu.
Portakal kabuğundaki flavonoidler genelde bir şeker yapısına bağlı bileşikler (glikosidler) halindeler. Flavonoidler, meyve ve sebzelerde değişen dozlarda bulunan, güçlü antioksidan ve serbest radikal kovucu etki gösteren ve kazara vücuda aldığımız 'ağır metalleri' etkisiz hale getiren mucizevi moleküller.
Portakal kabuğunda, meyvedekinden çok daha fazla C vitamini olduğunun anlaşılması pek de yeni değil aslında. Bilimsel literatürde, 1976 yılında yapılmış.
KANSERSAVAR BİR ATIŞTIRMALIK
1 kase yoğurt (yarım yağlı)
1 adet portakal kabuğu rendesi
1 adet mandalinanın kendisi ve kabuğunun rendesi
1 tatlı kaşığı kadar m eyan kökü rendesi
1 tatlı kaşığı çörekotu ya da yağı
1 çay kaşığı tarçın.
Tüm malzemeleri bir kasede karıştırarak afiyetle ikindi ara öğününüzde yemenizi öneririm.
UZMAN DİYETİSYEN BANU TOPALAKÇI / BUGÜN GAZETESİ